Havikerwaard, Fraterwaard en Olburgerwaard

Het gebied Havikerwaard, Fraterwaard en Olburgerwaard is een uiterwaardengebied ter hoogte van Dieren en Doesburg aan de IJssel. De uiterwaarden van deze gebieden liggen in een uniek gebied waar wandelaars en fietsers genieten van de natuur, de landgoederen en het boerenlandschap.De provincie Gelderland en het Rijk laten hier een zogeheten MIRT-onderzoek uitvoeren. Binnen dit MIRT-onderzoek worden alle opgaven, ambities en initiatieven voor dit gebied verkend. Daaronder vallen ook de volgende IRM-opgaven:

• het tegengaan van de bodemerosie van de IJssel
• het verruimen van de afvoercapaciteit
• het verbeteren van de waterkwaliteit
• de aanpak van scheepvaartknelpunten

Maar ook de verduurzaming van de landbouw, natuurontwikkeling, zandwinning en de aanpak van verdroging. De samenhang is in beeld gebracht en de dilemma’s en uitdagingen zijn beschreven. Als vervolgstap zal een keuze worden gemaakt voor een aanpak en een visie hoe het gebied verder te ontwikkelen. Deze aanpak levert informatie op hoe een veelomvattende IRM opgave in samenhang met andere opgaven en ambities en met betrokkenheid van het gebied invulling kan krijgen.

HFO ook IRM-pilot

Naast het literatuuronderzoek dat is uitgevoerd zijn in twee rondes de belangrijkste stakeholders (overheids-) organisaties, belangenorganisaties en andere belanghebbenden in het gebied geconsulteerd over initiatieven en ambities die aansluiten op deze opgaves. Waaronder eigenaren, gebruikers en andere belangengroepen. Zij konden vanaf oktober 2020 een initiatief of project inbrengen.

Een adviesbureau onderzoekt welke opgaven en initiatieven met als scope tot 2030 en een doorkijk tot 2050 in samenhang uitgewerkt kunnen worden en welke dilemma’s zich daarbij wellicht voordoen. Onderzocht wordt hoe geanticipeerd kan worden op mogelijke IRM-keuzes en hoe deze vertaald kunnen worden naar een integrale gebiedsvisie en adaptieve gebiedsagenda.

Leerdoelen

Bodemerosie en afvoercapaciteit:

• Welke invloed hebben bodemligging, sedimenthuishouding en afvoercapaciteit op de scheepvaart, de rivier en natuur en landbouw in de uiterwaarden?
• Op welke manier kan de bodemerosie van de rivier worden tegengegaan en de afvoercapaciteit beter gegarandeerd?

Samenwerking binnen IRM:

• Hoe wordt de samenwerking vormgegeven binnen IRM, specifiek ten aanzien van gemeenten en private partijen (zoals landgoederen)?
• Hoe kun je zorgen dat iedereen aangehaakt is en participatie van betrokken burgers is geborgd?
• Rekening houdend met de verschillende schaalniveaus (systeem-lokaal) die in een gebied samenkomen.

Proeftuin:

• Binnen deze leervraag gaat het om het uitvoeren van onderzoek (proeftuin) om opties en keuzes ten aanzien van het riviersysteem van de IJssel uit te werken naar in scenario’s.

Eerste inzichten

In het Programma IRM staat vermeld dat er nieuw beleid ontwikkeld wordt voor bodemligging en afvoercapaciteit. Voor HFO zijn er op basis van deze te maken keuzes eerste scenario’s met maatregelen verkend. Hierdoor is meer inzicht verkregen in de betekenis en uitwerking van deze keuzes. Ook is er beeld ontstaan over de mogelijke consequenties in de toekomst voor bijv. het ruimtegebruik in het gebied. Deze ‘vingeroefeningen’ hebben nog niet geleid tot concrete maatregelen.

Planning

• Het MIRT-onderzoek liep van september 2020 tot april 2021;
• Eind april 2021 afronding inventarisatie-onderzoek met een rapportage;
• Het eindadvies wordt in 2024 uitgebracht.

Meer informatie:

Voor meer informatie: Onderzoek naar Havikerwaard, Fraterwaard en Olburgerwaard (gelderland.nl). Vragen? Mail dan naar Mayke van Haagen van de provincie Gelderland: m.van.haagen@gelderland.nl